Je moet nooit je wereldbeeld baseren op incidenten, het totaalplaatje nooit invullen met alleen de mooiste of lelijkste kleur. Hier gaan islamhaters vaak de mist in. Ze zien de uitwassen (9/11, Madrid, Bali), zien wat citaten in de Koran die aan (lijken te) zetten tot zulke daden en concluderen dat dit onlosmakelijk onderdeel is van “de” islam, en dat alle moslims hier op de één of andere manier onderdeel van zijn.
Maar toch is het ook wel weer te makkelijk, en misschien zelfs gevaarlijk, om alles kapot te abstraheren. Een statistisch marginale onthoofding voor vermeend overspel in een ethisch uitgedaagd kutdorpje in de meest achterlijke bergen van Pakistan blijft toch een groot menselijk drama. En elke rol die de islam daarin speelt, is onvergeeflijk. Dat het een flinter is vergeleken bij de Holocaust, the Killing Fields of Irak, laat onverlet dat een gruweldaad een gruweldaad is.
Laatst zag ik een rechtsradicaal op Twitter een oproep doen aan “linksmenschen”. Je kon nooit volhouden dat de islam niet evil was na het bekijken van een site die filmpjes van onthoofdende moslimextremisten verzamelt. Dit is die site. En ik heb gekeken. Ik raad je af om hetzelfde te doen, al zou ik het heel dapper vinden.
Het is een eindeloze lijst van filmpjes. En nee, je kunt er niet omheen. In elk filmpje worden weerloze mensen, met nauwelijks toereikende messen, met doodsangst in de ogen, op gruwelijke wijze gemarteld, de keel doorgesneden en onthoofd. De doodstrijd pijnlijk in beeld gebracht met een trillende, goedkope camera, gefilmd door jonge mannen die het allemaal maar wat lollig en spannend vinden. Als zwarte baarden, tulbanden en djellaba’s een indicator zijn gaat het in elk filmpje om moslims. En in bijna alle gevallen is het zeer wel denkbaar dat het direct of indirect voortkomt uit hun geloof, hoe marginaal hun interpretatie van dat geloof ook moge zijn.
Het beeld dat het diepst op mijn netvlies ingebrand is, was van een Russische soldaat, ergens in de twintig, die met z’n handen op de rug gebonden op z’n buik tussen een aantal collega’s in ligt, waarvan sommigen al dood zijn, en sommigen nog leven. Een Tsjetsjeense moslimsoldaat zet z’n knie in z’n rug, trekt z’n hoofd aan z’n haren naar achteren, wurmt klungelig een middellang mes onder z’n hals, en begint te snijden. En te snijden. En te snijden.
De jonge soldaat verzet zich niet. Hij zal zich niet met de situatie verzoend hebben, maar verzet zich toch niet. Hij knijpt z’n ogen hard dicht en klemt z’n kaken op elkaar. Z’n hoofd lijkt daardoor op dat van een gewichtheffer, die tot het uiterste moet gaan om een barbell van z’n borst boven z’n hoofd te lichten. En dit terwijl het mes met elke haal dieper in z’n keel verdwijnt. Het plichtsbesef dat daaruit spreekt, het gezicht alsof het vooral even doorzetten is, met daaronder de nauwelijks verholen extentiële angst voor de dood die nog maar enkele minuten op zich zal laten wachten.
Een ander filmpje laat zien hoe een meisje met een hoofddoek haar handen op haar rug gebonden krijgt, terwijl haar vriendje gedwongen wordt toe te kijken. Ze krijgt een paar keer een mes op haar keel gezet, maar dat wordt steeds treiterig weer teruggetrokken. Ze stellen haar ook nog een paar vragen, die ik niet kon verstaan, maar die ongetwijfeld valse hoop gaven. Uiteindelijk krijgt ze plastic folie over haar mond heen, wordt haar hoofd met een knie in haar slaap op de grond geduwd, en begint het tergend klungelige en langzame snijden. Het duurt zeker enkele minuten voor één van de jongens lachend, met puberale trots, haar ontzielde hoofd aan het haar omhoog houdt voor de camera.
En de lijst vergelijkbare gruwelbeelden is bijna oneindig.
Ben ik hierdoor getraumatiseerd? Nee.
Heeft het sindsdien m’n gedachten beheerst? Zelfs dat niet.
Maar je kunt je voorstellen hoe sommige mensen, zoals Wilders, Pamela Geller en anderen aan hun denkbeelden komen.
Ik ben, na het zien van een aantal van deze filmpjes, niet van gedachten veranderd, maar het heeft het er niet makkelijker op gemaakt. De statistieken van weleer zijn onverminderd geldig, en ik ga alsnog 1,5 miljard mensen niet de schuld geven van wat een relatief kleine groep in hun midden doet en vindt. Wie dit wel doet, zou de zaken juist om moeten draaien. Vermenigvuldig de impact van zo’n filmpje met een paar miljoen, en je hebt Pol Pot. Vermenigvuldig het met 60 miljoen en je hebt de Tweede Wereldoorlog. Zulke filmpjes zouden je moeten helpen om elk dodelijk slachtoffer, van welk geweld dan ook, even erg te vinden. En zou je extra moeten doen beseffen hoe uitzonderlijk goed en vredig onze huidige situatie is.
Je hoeft statistieken niet te ontkennen om alles meer te doorvoelen. En om meer waarde te hechten aan de mate van vrede en vrijheid die we in Nederland hebben. Dat is wat zulke onthoofdingsfilmpjes zouden moeten doen. Maar toch is dit een onmogelijkheid. Veel mensen zullen zo’n filmpje niet eens uit kunnen kijken, laat staan dat ze het in hun hoofd met zes miljoen kunnen vermenigvuldigen om de echte betekenis van het aantal omgebrachte joden in de Holocaust te kunnen doorgronden. Ook al zal dit nooit kunnen, toch kan het body counts in de geschiedenisboeken minder abstract maken.
Laat het in ieder geval niet gelden als beschuldiging richting mensen die toevallig hun wereldbeeld in grote lijnen op hetzelfde boek baseren. Menselijk lijden is universeel.